رفتارهایی که باعث هتک حرمت می شود
آبرو ریزی یا هتک حرمت ، هر دو یک معنی را می دهند.وقتی به واژه آبرو توجه می‌کنیم، متوجه می‌شویم «رو» به ظاهر قضیه بازمی‌گردد و آبرو به معنی زمین نینداختن روی کسی، توهین نکردن یا خدشه وارد نکردن به جهت ظاهری فرد است! همچنین پيامبر گرامي اسلام در راستای امنیت اخلاقی جامعه می‌فرماید:
لا تَخرِقَنَّ علي اَحَدٍ سِتراً؛ تو (برحذر باش) آبرو و حرمت احدي را هرگز متعرض مشو.
دادو بیداد نکن،… آبرو ریزی نکن،…. آبروتو جلو در و همسایه می برم بدونند چه کسی هستی…
این جمله ها را متاسفانه بارها از همسران در جلسه های مشاوره شنیده ایم و در واقع ابراز رفتارهایی که باعث هتک حرمت می شود را نشان می دهد.
شکی نیست که هر انسانی به سه چیز مهم در زندگی هزینه بسیار می‌پردازد.
این سه چیز عبارتند از:
- حفظ و صیانت از جان و بقای خود و دیگران
- حفظ و صیانت از مال خود و دیگران
- حفظ و صیانت از عرض و آبروی خود و دیگران است
رفتارهایی که باعث آبرو ریزی یا هتک حرمت می شود گوناگون و متفاوت هستند.
مثلاً کسانی که در قالب تمسخر، نام‌ها و القاب زشت بر دیگران می‌گذارند، به سبب حرمت‌شکنی نسبت به شخصیت مومن باید خود را آماده مجازات الهی کنند؛
زیرا مسخره کردن دیگری و لقب زشت گذاشتن شایسته نیست و کاری است که شخصیت مومن را می‌شکند و هتک آبرو می‌کند.
(توبه، آیه 79؛ حجرات، آیه 11)
مهمترین ویژگیهایی که موجب آبرومندی می شود
از نظر قرآن مهمترین عوامل آبرومندى حقیقی انسان عبارتند از:
- ايمان: ايمان، سبب آبرومندى و محبوب شدن در دل‌هاى مردم است(مریم، آیه 96).
زیرا حقیقت آبرو و عرض آدمی همین ایمان است که خداوند به شکل نور در درون انسان‌ها می‌گذارد
- پاكدامنى: از نظر قرآن پاكدامنى، عامل اصلی آبرومندى انسان است که شخص باید آن را برای خود و بستگان خویش حفظ کند و اجازه ندهد به هیچ شکلی مخدوش شود.(مریم، آیات 27 و 28)
- عمل صالح: آبرومندشدن نزد ديگران در سايه ایمان و عمل صالح امکان‌پذیر است.
انسان باید همواره به نيكوكارى و اعمال صالح به عنوان مهمترین عامل آبرومندی در دنیا و آخرت توجه داشته باشد.
(مریم، آیه 96؛ یونس، آیه 26)
رفتارهای که باعث هتک حرمت می شود
رفتارهایی که باعث هتک حرمت می شود و آبروی کسی به مخاطره می افتد و حتی قرآن حرام دانسته شامل موارد زیر است:
تجسس
افشای عیوب دیگران
مسخره کردن
تهمت
اشاعه فحشا
بدگمانی
عیبگویی
غیبت
قذف(به معنای بهتان زدن به دیگران) نسبت دادن روابط نامشروع به زنان که موجب آبروریزی زنان می شود.
شاید باور نکنید اگر بگویم در اوج دعواهای همسران که در جلسه های مشاوره خانواده مشاهده می کنیم به راحتی شاهد نسبت دادن این برچسب ها به یکدیگر هستیم؛
چنین رفتارهایی موجب آبرو ریزی یا هتک حرمت می شود.
افشای عیوب یکدیگر، تهمت، بدگمانی، تمسخر، عیبگویی در پرونده های مشاجره های همسران بیشترین رفتارهایی است که به یکدیگر نسبت می دهند.
از بارزترین جلوه‌های برتری و کرامتِ انسان، داشتن عقل ، حیا و تمایلِ او به آبروداری است.
برخورداری از چنین ویژگی باعث می‌شود به هر چه که احترام و آبروی او را تهدید می‌کند، واکنش نشان دهد. یا از تهدید آبروی دیگران خودداری کند.
پس می توان نتیجه گرفت کسی که در مشاجره و دعوا، اقدام به ابراز رفتارهای ناپسندی همچون تهمت و تمسخر و… می کند آشکار ترین جلوه های کرامت انسانی یعنی عقل و حیا وگرایش به آبروداری را ندارد؛
چنین فردی فاقد صفات پسندیده ای مثل احسان، سخاوت، جوانمردی و شرافت است.
حتی کسی که در رفتارش نسبت به دیگری حتی همسر، تهمت و تمسخر و فحشاء روا می دارد، خود را به عنوان شخصی به تصویر کشیده که هیچ احترام و عزتی ندارد و به جامعه می گوید من چنین شخصی هستم!
چرا که کرامت به معنای دوری از پستی و فرومایگی است و روح بزرگوار و منزه از هر پستی را کریم می گویند.
در روح و روان منزه، تنگ نظری، غرور جایگاهی ندارد.
